Thursday, 21 August 2014

सिम्माको नाममा नयाँ चिट्ठी - पढेपछी A Review of Poetry Book in Nepali

This poem book of Indra Narthunge was reviewed by Dipak and published in Nepalipost, 11th July 2010. The poerty was beautifully written by poet about the changes in Nepal's political scenario, development perspectives and social phenomena. The aspirations of people after great political changes of 2006 - 2008. Nepal entered into Republic from Monarchy and promissed to include historically marginalized people due to religion, gender, ethnicity, region etc in the federal country. 

Poet thus, writes his fear of guaranteeing the change and bring all deprived to the main stream politics. 


सिम्माको नाममा नयाँ चिट्ठी - पढेपछी 

दिपक बस्ताकोटी

सिङ्गापुर, ११ जुलाई

सिम्मा- कवि ईन्द्र नारथुङेको मात्रिभाषा किराँत चाम्लिङ राई भाषा अनुसार कान्छी छोरी । उनैको नाममा दुई पटकसम्म लेखिएको चिट्ठी सङ्ग्रहित कविता सङ्ग्रह हो सिम्माको नाममा नयाँ चिट्ठी । आफ्नो माटो छाडेर करीब आधा दशक बिरानो मुलुकमा आफ्नो उर्जा र पसिना खर्ची कविले हामीलाई पस्किनुभएको यो कविता सङ्रह प्रकाशकको शब्द सापट लिएर भन्ने हो भने मानबताबादमा आधारित सङ्ग्रह हो । यसमा समेटिएका कविता पढ्दा लाग्छ यो साँचो ठम्याई हो, जहाँ कविले भात्रित्व, समानता र मानबियताका अनगिन्ती प्रसँग उल्लेख गरेका छन् । साहित्य समाजको दर्पण हो भनेर भनिन्छ, हुनपनि सचेत कविमन देशको , समाजको अनेकन बिम्बहरुबाट कसरी टाढा रहन सक्छ र रु अहिलेको लम्बिरहेको सँक्रमण र दिशा पहिल्याउन हरतरह प्रयास गरिरहेको हाम्रो देश अनि समाजको दर्पण यो सङ्ग्रह । कवि नारथुङे त्यस्तै सचेत नेपाली छोरो हुन् जो देशलाई दुख्दा छट्पटिन्छ, देश हाँस्दा प्रसन्न हुन्छ र बाटो बिराउन लाग्दा निराश हुनपुग्छ ।
सिम्मालाई लेखिएको दुई वटा चिट्ठी मध्य पहिलो चिट्ठी नेपालको आकाशमाथि सयौँ बर्ष रही हामीलाई अध्यारोमा बस्न वाध्य पार्ने कालोमैलो तुँवालो हट्न सुरु गर्दा बखत पोखिएको खुशी हो ,
तुँवालोको खास्टो ओढेर
सँधै गजधम्म बस्ने निनाम्मा (आकाश)
एक्कासी आधा उघारिएको देखेर
म अलिकती परिवर्तन भएको छु , सिम्मा ।

कविले ब्यक्त गरे जसरी हामी माथिको आकाशले तुँवालोको खास्टो ओढेको नभै जानी जानी ओढाईएको थियो । यो एक्कासी आधा उघारिएको पनि खासै हैन । यसलाई उघार्न नेपालीआमाका हजारौ छोराछोरीहरुले दशकौसम्म अनबरत संघर्ष गरे, ज्यान अर्पण गरे, यसैले त गएको आधा दशक देखी एता अनेकन प्रकारको शोषण, थिचोमिचो, कुप्रथा, दासताको जन्जिर रुपी तुँवालोलाई फटाउदै, हटाउदै हाम्रा आँगनिमा असिमित खुशीका किरणहरु, सम्भाबनाका मुलहरु देखिन थालेका छन् । हामी सबै रैती, प्रजाबाट जनता भएका छौँ , भलै यो पुरा भईसकेको अवस्था छैन । यस सुबर्ण अबसरलाई सदुपयोग गर्नु र असिमित श्रोत, साधन , सँस्क्रिती, रितिरिवाजमा धनी हाम्रो देशलाई अझ साझा, सशक्त र सबल बनाउनु आजको आवश्यकता हो र अनिबार्यता पनि ।

एउटा नयाँ बिहानको सँखघोष गर्नुपर्छ
सबैले छुन सक्ने
सबैको हुन सक्ने ।

हाम्रो जस्तो अशिक्षित जनता धेरै भएको, अन्धबिश्वास, कुरिती, कुसँस्कारले गाँजेको मुलुकमा फटाहाहरुको बिगबिगी हुनु, सबै परिस्थिती आँफु अनुकुलको बनाउन खोज्नु र कुतर्क , भ्रम छर्नु कुनै नौलो कुरा नै भएन ।

माटो बराबर नभए पनि
बाटो बराबरी नै पुग्ने
यस्तै गह्राहरु छुट्याउन लाग्दा
छुट्टीएका गराहरुमाथि
छिमेकिले आँखा गाड्छन् भनेर
कसले सुनायो यो झुट्टो कुरा ?

सबैले पाएको मात्र पनि कहाँ हो र रु लुटको स्वर्गमा अहिले आक्रमण भएको छ, दमित स्वरहरु उँचो भएका छन् । करिपन १० प्रतिशतका स्वर्गमा अहिले आफ्नो भाग , हक र अधिकार खोज्दै ९० प्रतिशत जनता आईपुगेका छन् । यस्तो कठिन घडीमा सबैले उचित रुपले एक अर्काको सम्मान गर्नु, मानबजातिले मात्र सोच्न सक्ने गुणको उच्चतम प्रयोग गरी न्यायपूर्ण हुनेगरी भाग लगाउनु , गुमाउनेको पिडाको ख्याल गर्नु , पाउनेले झन मातिएर उल्कापात मच्चाउन तर्फ लाग्न नहुने भन्दै सबैलाई यसरी सचेत गराउँछन् ,
अढाई सय बर्ष पछी
घामको किरण
तिम्रो आँगनबाट मेरोमा अलिकती सर्दा
आत्तिनु पर्ने कुनै कारण देख्दिनँ
मात्तिनु पर्ने कुनै कारण देख्दिनँ
परन्तु ,
तिमी आत्तियौ र फलाक्दै छौ
क्यानभासको बहुरङले चित्रमा बिखण्डन ल्याँउछ
मेरा आफन्तहरु मात्तिय र फलाक्दै छन्
आलिहरुलाई सिमा बनाउनुपर्छ ।

हुन पनि कति सुन्दर र उच्च बिचार छ कविसँग । के हाम्रा सन्ततिका भाग्य र भविष्यका ठेकेदार भईटोपलेका हाम्रा मुलीहरु यस्तै चेतना प्रयोग गर्न सक्षम छैनन् रु हाम्रा सुनौला भबिस्यका कोरिदै गरिएका रेखाहरु यिनै मुलीहरुका अकर्मण्य व्यबहार र सङ्किर्ण सोचाईको शिकार बनेर मेटिने प्रशस्त सम्भाबना देख्छन् । हामी आखिर गर्न पनि के सक्छौ र । हामी यसरी , उसरी भनेर कराउन मात्र न सक्छौ । साँचो लिएर हिंडेको चालकले सचेत भएर गाडी नचलाइदिएपछी, आफ्नो स्वार्थ सर्बोपरी ठानिदिएपछी, बिदेशीको गुलाम र दलाल गरेर राष्ट्रघात गर्न पनि पछी नपर्दिएपछी अनि रु
मेरो जीत बोकेर आँगनसम्मै आईपुगेको
घामलाई
लाचारिको घुम ओडाउदै
अर्को बिहानीको प्रतिक्षामा
फेरी पनि हार्न म राजी भएँ ।

यती धेरै बलिदानी, संघर्षद्वारा फटाईएको हाम्रो निनाम्मा माथिको तुँवालो फेरी जम्मा हुन लागेको भान भईराखेको छ, बिभिन्न जात जातिका असंगत तरिका , अतिसयोक्तिपूर्ण भनाइहरु, गराइहरु, धर्मभिरुहरु र अन्य को कुतर्कको बलमा,
निनाम्मा आधा उघारिए पनि
चेतनाको ढोका उघारिएन मुलीहरुको
अरुलाई घ्रिणा गरेर आँफु सम्मानित देख्नेहरु प्रति कवि टिठ देखाउँछन् र निराशा पनि । तर उनको यो निराशा दिर्घकालिन भने छैन, अहिले जतिनै निराश हुनुपरे पनि सत्यको जीत अबस्यम्भाबी छ, सुर्यको राप र तापलाई कसैको हत्केलाले छेक्ने सामर्थ्य राख्दैन । धर्म र जातका कुरुप सिमाहरु, अन्ध राष्ट्रबादका जङे पिल्लरहरु एकदिन ढल्ने नै छ र त्यो सुनौलो दिन पछी हामीहरु फेरी सदियौँ देखीका हाम्रा होली, ईद , छठ , दसैं, तिहार एकै ठाँउमा बसेर मनाउने छौं । हामी सबै नेपाली, हिन्दी , अङ्रेजी , मैथिली , भोजपुरी , नेवारी एकैसाथ बोल्नेछौँ , अरुको नष्ट गरेर आफ्नो बनाउने कुचेस्टा बन्द गर्नेछौँ ।
कविमनको जस्तै उत्कृष्ट बिचार, मानबीय भावना, भात्रित्व, देशप्रेम , माटोप्रेम हाम्रा मुलीहरुका मगजमा पनि घुसुन् र हामी आधा उघारिएको निनाम्माको छत फालेर निस्चल , निलो पुरा उघारिएको निनाम्माको छतमुनी सँग सँगै बाचौ, हासौ उन्मुक्त भएर, स्वतन्त्र भएर ।

For published article nepalipost.com यहाँ क्लिक गर्नुहोस् 

No comments:

Post a Comment